Δεκαέξι άνθρωποι συνελήφθησαν στην επαρχία Μπαλουχιστάν του Πακιστάν για τη δολοφονία ενός ζευγαριού κατόπιν εντολής ενός αρχηγού φυλής. Ξεχειλίζει η οργή για το «έγκλημα τιμής», ένα φαινόμενο συχνό σε ολόκληρη τη Νότια Ασία.
Το viral βίντεο με τη «δολοφονία τιμής» μιας γυναίκας και του εραστή της σε ένα απομακρυσμένο μέρος του Πακιστάν έχει προκαλέσει πανεθνική οργή, προκαλώντας έλεγχο των μακροχρόνιων φυλετικών κωδίκων και εκκλήσεις για δικαιοσύνη σε μια χώρα όπου αντίστοιχες δολοφονίες συχνά περνούν απαρατήρητες.
Ενώ εκατοντάδες «εγκλήματα τιμής» αναφέρονται στο Πακιστάν κάθε χρόνο, συχνά με ελάχιστη δημόσια ή νομική ανταπόκριση, το βίντεο μιας γυναίκας και ενός άνδρα που κατηγορούνται για μοιχεία και μεταφέρθηκαν στην έρημο από μια ομάδα ανδρών για να θανατωθούν άνοιξε τον «ασκό του Αιόλου»
Το βίντεο δείχνει τη γυναίκα, Μπάνο Μπίμπι, να της δίνεται ένα Κοράνι από έναν άνδρα που αναγνωρίστηκε από την αστυνομία ως ο αδελφός της. «Έλα να περπατήσεις επτά βήματα μαζί μου, μετά από αυτό μπορείς να με πυροβολήσεις», λέει, και περπατάει λίγα μέτρα μπροστά και σταματά με την πλάτη της στους άνδρες.
Ο αδελφός της, Τζαλάλ Σατακζάι, την πυροβολεί στη συνέχεια τρεις φορές και εκείνη καταρρέει. Δευτερόλεπτα αργότερα πυροβολεί και σκοτώνει τον άνδρα, Εχσάν Ουλάχ Σαμαλάνι, με τον οποίο η Μπάνο κατηγορήθηκε ότι είχε σχέση. Το βίντεο με τις δολοφονίες στην επαρχία Μπαλουχιστάν του Πακιστάν έγινε viral και προκάλεσε άμεση κυβερνητική δράση και καταδίκη από πολιτικούς, ομάδες υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κληρικούς.
Ο δικηγόρος πολιτικών δικαιωμάτων Τζιμπράν Νασίρ δήλωσε, ωστόσο, ότι η αντίδραση της κυβέρνησης αφορούσε περισσότερο το φόβο κατακραυγής παρά τη δικαιοσύνη. «Το έγκλημα συνέβη πριν από μήνες, όχι μυστικά αλλά κοντά σε μια επαρχιακή πρωτεύουσα, κι όμως κανείς δεν έδρασε μέχρι που 240 εκατομμύρια είδαν τη δολοφονία μπροστά στην κάμερα», είπε. «Αυτή δεν είναι απάντηση σε ένα έγκλημα. Είναι απάντηση σε μια στιγμή που έγινε viral».
Η αστυνομία συνέλαβε 16 άτομα στην περιοχή Νασιραμπάντ του Μπαλουχιστάν, συμπεριλαμβανομένου ενός αρχηγού φυλής και της μητέρας της γυναίκας. Η μητέρα της Γκουλ Τζαν Μπίμπι, είπε ότι οι δολοφονίες διαπράχθηκαν από την οικογένεια και τους τοπικούς πρεσβύτερους με βάση «παραδόσεις αιώνων των Μπαλούχων» και όχι με εντολή του αρχηγού της φυλής. «Δεν διαπράξαμε καμία αμαρτία», είπε σε μια βιντεοσκοπημένη δήλωση που επίσης έγινε viral. «Η Μπάνο και ο Εχσάν δολοφονήθηκαν σύμφωνα με τα έθιμά μας».
Είπε ότι η κόρη της, η οποία είχε τρεις γιους και δύο κόρες, έφυγε με τον Εχσάν και επέστρεψε μετά από 25 ημέρες. Η αστυνομία ανέφερε ότι ο μικρότερος αδελφός της Μπάνο, ο οποίος πυροβόλησε το ζευγάρι, παραμένει ελεύθερος. Ο πρωθυπουργός του Μπαλουχιστάν, Σαρφράζ Μπούγκτι, δήλωσε ότι ήταν μια «δοκιμαστική» υπόθεση και δεσμεύτηκε να διαλύσει τα παράνομα φυλετικά δικαστήρια που λειτουργούν εκτός νόμου. Η αστυνομία είχε δηλώσει νωρίτερα ότι μια «jirga», ένα άτυπο φυλετικό συμβούλιο που εκδίδει εξωδικαστικές αποφάσεις, διέταξε τις δολοφονίες.
Το βίντεο προκάλεσε διαδικτυακή καταδίκη, με hashtag όπως #JusticeForCouple (Δικαιοσύνη για το Ζευγάρι) και #HonourKilling (Έγκλημα Τιμής» να γίνονται δημοφιλή. Το Συμβούλιο των Ουλεμάδων του Πακιστάν, ένα σώμα θρησκευτικών μελετητών, χαρακτήρισε τις δολοφονίες «αντιισλαμικές» και ζήτησε να απαγγελθούν κατηγορίες για τρομοκρατία εναντίον των εμπλεκομένων.
Advertisement
avascript:false
Δεκάδες μέλη της κοινωνίας των πολιτών και ακτιβιστές για τα δικαιώματα πραγματοποίησαν διαμαρτυρία το Σάββατο στην πρωτεύουσα της επαρχίας Κέτα, απαιτώντας δικαιοσύνη και το τέλος των παράλληλων συστημάτων δικαιοσύνης.
«Το να γίνει κάτι viral είναι δίκοπο μαχαίρι», δήλωσε ο Αρσάλαν Καν, πολιτιστικός ανθρωπολόγος και καθηγητής που μελετά το φύλο και την αρρενωπότητα.
«Μπορεί να πιέσει το κράτος να αναλάβει δράση, αλλά το δημόσιο θέαμα μπορεί επίσης να χρησιμεύσει ως στρατηγική για την αποκατάσταση της ghairat, ή αλλιώς της αντιληπτής οικογενειακής τιμής, στα μάτια της κοινότητας».
Το Πακιστάν απαγόρευσε τις δολοφονίες τιμής το 2016 μετά τη δολοφονία της σταρ των μέσων κοινωνικής δικτύωσης Qandeel Baloch, κλείνοντας ένα κενό που επέτρεπε στους δράστες να αφήνονται ελεύθεροι εάν τους χορηγούνταν χάρη από μέλη της οικογένειάς τους. Ομάδες υπεράσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων λένε ότι η επιβολή του νόμου παραμένει αδύναμη, ειδικά σε αγροτικές περιοχές όπου τα φυλετικά συμβούλια εξακολουθούν να έχουν την εξουσία.
Η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Πακιστάν ανέφερε τουλάχιστον 405 δολοφονίες τιμής το 2024. Τα περισσότερα θύματα είναι γυναίκες, που συχνά σκοτώνονται από συγγενείς που ισχυρίζονται ότι υπερασπίζονται την τιμή της οικογένειας. Ειδικοί λένε ότι αντί να επιβάλει τον νόμο, η κυβέρνηση πέρασε τον τελευταίο χρόνο αποδυναμώνοντας τη δικαστική εξουσία και μάλιστα εξετάζοντας την αναβίωση των «jirga» σε πρώην φυλετικές περιοχές
